31.10.23

Da literatura oral e as bañistas de setembro ( II )


Xa vimos nunha entrada anterior unha cantiga vixente en Vilaxoán, das poucas que atopamos relacionadas co tema que tratamos:

Somosche de Vilaxóan
a terra das revenidas
onde se canta moi ben
e se bañan as mantidas.
Seguindo o avanzado na entrada anterior achegámonos agora a Ribadeo. O enxeño popular para xerar coplas, alcumes e demais xogos lingüísticos chocalleiros ou burlóns, nesta vila é manifesto. Basta con ler números da Comarca ou de Riberas del Eo, publicacións hoxe unidas na Comarca del Eo e mesmo en outras do lado asturiano da ría para confirmar o que aquí se expón. 
Pois ben, nalgunha biblioteca da veciñanza e gardadas como verdadeiros tesouros (sono), ben mecanográfadas ou ben manuscritas, hai memoria de vellas coplas atribuídas a un par de zapateiros de vello, da vila.
Un dos autores, xa confirmado, é Carnota, Daniel Carnota (Daniel da Lancha); co taller na rúa de San Miguel. Son moitas as súas enxeñosas punzadas  que actualmente podemos ler nas redes sociais do concello ribadense.
Nós paramos nunha delas que fai referencia directa aos canouros ( neste caso a invectiva é cara un home)
Un canónigo dos baños 
nas orellas ai que pinta! 
mais que orellas parecían 
calamares en su tinta! 
Curioso ademais a referencia a canónigos, co que queda demostrado que tamén por Ribadeo usábase, aínda que menos, este despectivo para facer alusión aos bañistas setembrinos.
A citada copla chegou a nós a través de Fátima Solloso Irimia. 
Remexendo pola nosa conta demos con outro folio que non sabemos moi ben como chegou a nós pero si que indica (pódese ver ampliando a imaxe que acompaña esta entrada) que a autoría é de Carlois, zapateiro, tamén , pero este situado en Reinante, no que é hoxe a tenda de fotografía Suso (o seu fillo).
O folio leva por título Ribadeo visto por fóra; unha das coplas que aparecen neste texto fala directamente dun bañista e di
Un vello que viña aos baños 
arrastrado pola mofa 
 o meteron de cabeza 
 no portal da Garabata (sic) 

Quedamos coa dúbida, que se cadra resolvemos máis adiante,  de que sexan distinto autor. Os papeis terman do que se lles pon e nada imos obxectar.
A nosa achega ao respecto incorporámola aquí, pois acae ben e, dalgún xeito, é deixar pegada dixital de oralidade. Os folios andan ciscados por aí pero din:

Xa están a chegar as festas 
estan chegando as canouras 
Vén o tren de Vilaoudriz 
ateigado coas súas cestas.

Xa se ven polo Cantón 
sentadiñas coa calceta,
escoitando moi atentas 
a música das orquestras.

Levarán algún recordo 
cando marchen pra as súas terras? 
Algún botello de auga
e se poden unhas medias.

Algunhas de ben arriba 
das que lles din montañesas,
aproveitan a viaxe 
pra levaren sal nas cestas.

As canouras ben merecen 
ter lugar entre os turistas 
que viñan a Ribadeo 
darse baños sen ser vistas 

Ningún comentario:

Publicar un comentario