25.10.23

As mantidas

As mantidas
El baño 

Con estes cadros de 1970 pintados por Antón Rivas Briones, propiedade de A Fundación de Abanca iniciamos esta entrada para falar das bañistas que "desde Arzúa e Melide" e seguro máis lugares  do interior achegábanse no mes de setembro a Vilagarcía, Vilaxoán ou Carril  ( xuntamos as tres localidades que no seu momento foron concellos independentes, para formar parte hoxe de Vilagarcía de Arousa) a tomar os baños, facíano en praias como A Hortiña no barrio do Castro (Vilagarcía) que desapareceu coa construción do Porto, na das Canelas (Vilaxoán) e na praia da Concha as máis pudientes que visitaban o balneario alí instalado e mesmo algunhas facían uso das súas instalacións.
Escribe Luis María Salgado Sáenz falando do balneario “La Concha de Arosa” que  admitía a todas as clases sociais: " A partir del mes de septiembre, preferentemente, acudían al establecimiento los/as llamados/as “mantidos/as” -visitantes asiduos tambíén de los balnearios de Caldas-, después de la marcha de la pléyade de forasteros que veraneaban en Vilagarcía. 

Eran gentes venidas de pueblos o aldeas de la Galicia interior que, en un principio, con sus atuendos característicos entraban indecisos en el mar y hacían piruetas para vestirse y desvestirse sobre la arena, pero que poco a poco fueron modernizándose, pues también la moda llegaba tierra adentro, y usaron maillots de nylon o espuma que les permitía vestirse sobre él, por secarse este rápidamente, una vez terminado el baño, tal vez prescrito por el médico. 

A algunos, más finos y clasistas, no les gustaba la inmensa avalancha de labradores que según ellos ensucian el mar, invaden las casas en las que duermen, en un montón de paja, más de una docena de mantidos, y toman por asalto los únicos asientos disponibles en la Alameda de Vilagarcía, en las noches en que la orquesta de los señores Manzano y Valverde dejan oír sus acordes"

Como observamos, o cariño dos propios coas bañistas é compartido na maioría dos lugares, sexan mantidas. canouras , poubanas,...

Esta "Concha de Arosa" foi inaugurada en xullo de 1888 pero xa en Vilagarcía funcionaba outra rexentada polo señor D. Ramón Montilla desde 1877: Casa de baños Montilla



Algunha veciña de idade de Vilagarcía ( nacida o ano da guerra ) lembraba no 2013 en La Voz de Galicia que "en setembro  vía chegar ás mantidas (chamábanas así) que cos seus camisóns parecían un cadro de Sorolla" 

Como testemuña oral destas mantidas, en Vilaxoán seguen cantando todos os agostos nas festas das revenidas ( sardiñas propias da zona)

Sómosche de Vilaxoán
da terra das revenidas
onde se canta moi ben
e se bañan as mantidas

E certamente parece que empregaban a praia de Canelas para tales mesteres.

As fotografías do balneario e das mantidas no interior do mesmo pertencen a Caldas de Reis e Salgado

O anuncio foi publicado nos primeiros días de agosto do ano 1877 en " El Diario de Santiago"

Ningún comentario:

Publicar un comentario